太史公自序全文注音版拼音版及翻译

发布时间:2020-03-12 21:11:52 编辑:文言文之家

太史公自序全文注音版

   tàishǐgōng
   tàishǐgōngyuē :“ xiānrényǒuyán :‘ zhōugōngbǎisuìéryǒukǒng 。 kǒnghòuzhìjīnbǎisuì , yǒunéngshàomíngshì 、 zhèng 《 chuán 》,  《 chūnqiū 》、 běn 《 shī 》、《 shū 》、《 》、《  》 zhī ?’” zài ! zài ! xiǎozigǎnràngyān !
   shàngsuìyuē :“ kǒngwéiérzuò 《 chūnqiū 》 zāi ”? tàishǐgōngyuē :“ wéndǒngshēngyuē :‘ zhōudàoshuāifèi , kǒngwéikòu , zhūhóuhàizi , dàiyōngzhī 。 kǒngzhīyánzhīyòng , dàozhīxíng , shìfēièrbǎishíèrniánzhīzhōng , wéitiānxiàbiǎo , biǎntiān , 退tuìzhūhóu , tǎodài , wángshìér 。’ yuē :‘ zàizhīkōngyán , jiànzhīxíngshìzhīshēnqièzhùmíng 。’  《 chūnqiū 》, shàngmíngsānwángzhīdào , xiàbiànrénshìzhī , biéxián , míngshìfēi , dìngyóu , shànshànèè , xiánxiánjiànxiào , cúnwángguó , juéshì , fèi , wángdàozhīzhě 。《  》 zhùtiān 、 yīnyáng 、 shí 、 xíng , chángbiàn ;《  》 jīngrénlún , chángxíng ;《 shū 》 xiānwángzhīshì ,。 chángzhèng ;《 shī 》 shānchuān 、  、 qínshòu 、 cǎo 、 pìn 、 xióng , chángfēng ;《  》 suǒ , cháng ;《 chūnqiū 》 biànshìfēi , chángzhìrén 。 shì 《  》 jiérén ,《  》  ,《 shū 》 dàoshì ,《 shī 》  ,《  》 dàohuà ,《 chūnqiū 》 dào 。 luànshìfǎnzhīzhèng , jìn《 chūnqiū 》。《 chūnqiū 》 wénchéngshùwàn , zhǐshùqiān 。 wànzhīsànjiēzài 《 chūnqiū 》。《 chūnqiū 》 zhīzhōng , shìjūnsānshíliù , wángguóshíèr , zhūhóubēnzǒudebǎoshèzhěshèngshǔ 。 chásuǒ , jiēshīběn 。  《  》 yuē ‘ shīzhīháo , chāzhīqiān 。’ yuē ‘ chénshìjūn , shì , fēidànzhī , jiànjiǔ ’。 yǒuguózhězhī 《 chūnqiū》, qiányǒuchánérjiàn , hòuyǒuzéiérzhī 。 wéirénchénzhězhī 《 chūnqiū 》, shǒujīngshìérzhī , zāobiànshìérzhīquán 。 wèirénjūnértōng 《 chūnqiū 》 zhīzhě , méngshǒuèzhīmíng 。 wèirénchénértōng 《 chūnqiū 》 zhīzhě , xiàncuànshìzhīzhū , zuìzhīmíng 。 shíjiēwéishàn , wéizhīzhī , bèizhīkōngyánérgǎn 。 tōngzhīzhǐ , zhìjūnjūn , chénchén ,  , zi 。 jūnjūnfàn , chénchénzhū , dào , zixiào 。 hángzhě , tiānxiàzhīguò 。 tiānxiàzhīguòzhī , shòuérgǎn 。  《 chūnqiū 》 zhě , zhīzōng 。 jìnwèiránzhīqián , shīránzhīhòu ; zhīsuǒwéiyòngzhějiàn , érzhīsuǒwéijìnzhěnánzhī 。”
   suìyuē :“ kǒngzhīshí , shàngmíngjūn , xiàderènyòng , zuò 《 chūnqiū 》, chuíkōngwénduàn , dāngwángzhī 。 jīnshàngmíngtiān , xiàdeshǒuzhí , wànshì , xián , suǒlùn , míng ?”
   tàishǐgōngyuē :“ wéiwéi , fǒufǒu , rán 。 wénzhīxiānrényuē :‘ zhìchúnhòu , zuò 《  》 guà 。 yáoshùnzhīshèng ,《 shàngshū 》 zǎizhī , yuèzuòyān 。 tāngzhīlóng , shīrénzhī 。《 chūnqiū 》 cǎishànbiǎnè , tuīsāndàizhī , bāozhōushì , fēiér 。’ hànxīnglái , zhìmíngtiān , huòruì , fēngshàn , gǎizhèngshuò ,  , shòumìngqīng , liúwǎng , hǎiwàishū , chóngkuǎnsāi , qǐngláixiànjiànzhěshèngdào 。 chénxiàbǎiguānsòngshèng , yóunéngxuānjìn 。 qiěshìxiánnéngéryòng , yǒuguózhězhīchǐ ; zhǔshàngmíngshèngérwén , yǒuzhīguò 。 qiěchángzhǎngguān , fèimíngshèngshèngzài , miègōngchénshìjiāxiándàizhīshù , duòxiānrénsuǒyán , zuìyān 。 suǒwèishùshì , zhěngshìchuán , fēisuǒwèizuò , érjūnzhī 《 chūnqiū 》, miù 。”
   shìlùnwén 。 niánértàishǐgōngzāolíngzhīhuò , yōuléixiè 。 nǎikuìránértànyuē :“ shìzhīzuì 。 shìzhīzuì ! shēnhuǐyòng !” 退tuìérshēnwéiyuē :“  《 shī 》、《 shū 》 yǐnyuēzhě , suìzhìzhī 。 西yǒu , yǎn 《 zhōu 》; kǒngèchén 、 cài , zuò 《 chūnqiū 》; yuánfàngzhú , zhù 《 sāo 》; zuǒqiūshīmíng , juéyǒu 《 guó 》; sūnzibìnjiǎo , érlùnbīngwéiqiānshǔ , shìchuán 《 lǎn 》; hánfēiqiúqín ,《 shuōnán 》、《 fèn 》;《 shī 》 sānbǎipiān , xiánshèngfènzhīsuǒwéizuò 。 rénjiēyǒusuǒjié , detōngdào , shùwǎngshì, láizhě 。” shìshùtáotánglái , zhìlínzhǐ , huángshǐ 。

太史公自序全文拼音版

   tài shǐ gōng zì xù
   tài shǐ gōng yuē :“ xiān rén yǒu yán :‘ zì zhōu gōng zú wǔ bǎi suì ér yǒu kǒng zǐ 。 kǒng zǐ zú hòu zhì yú jīn wǔ bǎi suì , yǒu néng shào míng shì 、 zhèng 《 yì chuán 》, jì 《 chūn qiū 》、 běn 《 shī 》、《 shū 》、《 lǐ 》、《 lè 》 zhī jì ?’” yì zài sī hū ! yì zài sī hū ! xiǎo zi hé gǎn ràng yān !
   shàng dà fū hú suì yuē :“ xī kǒng zǐ hé wéi ér zuò 《 chūn qiū 》 zāi ”? tài shǐ gōng yuē :“ yú wén dǒng shēng yuē :‘ zhōu dào shuāi fèi , kǒng zǐ wéi lǔ sī kòu , zhū hóu hài zi , dài fū yōng zhī 。 kǒng zǐ zhī yán zhī bù yòng , dào zhī bù xíng yě , shì fēi èr bǎi sì shí èr nián zhī zhōng , yǐ wéi tiān xià yí biǎo , biǎn tiān zǐ , tuì zhū hóu , tǎo dài fū , yǐ dá wáng shì ér yǐ yǐ 。’ zǐ yuē :‘ wǒ yù zài zhī kōng yán , bù rú jiàn zhī yú xíng shì zhī shēn qiè zhù míng yě 。’ fū 《 chūn qiū 》, shàng míng sān wáng zhī dào , xià biàn rén shì zhī jì , bié xián yí , míng shì fēi , dìng yóu yù , shàn shàn è è , xián xián jiàn bù xiào , cún wáng guó , jì jué shì , bǔ bì qǐ fèi , wáng dào zhī dà zhě yě 。《 yì 》 zhù tiān dì 、 yīn yáng 、 sì shí 、 wǔ xíng , gù cháng yú biàn ;《 lǐ 》 jīng jì rén lún , gù cháng yú xíng ;《 shū 》 jì xiān wáng zhī shì ,。 gù cháng yú zhèng ;《 shī 》 jì shān chuān 、 xī gǔ 、 qín shòu 、 cǎo mù 、 pìn mǔ 、 cí xióng , gù cháng yú fēng ;《 lè 》 lè suǒ yǐ lì , gù cháng yú hé ;《 chūn qiū 》 biàn shì fēi , gù cháng yú zhì rén 。 shì gù 《 lǐ 》 yǐ jié rén ,《 lè 》 yǐ fā hé ,《 shū 》 yǐ dào shì ,《 shī 》 yǐ dá yì ,《 yì 》 yǐ dào huà ,《 chūn qiū 》 yǐ dào yì 。 bō luàn shì fǎn zhī zhèng , mò jìn yú 《 chūn qiū 》。《 chūn qiū 》 wén chéng shù wàn , qí zhǐ shù qiān 。 wàn wù zhī sàn jù jiē zài 《 chūn qiū 》。《 chūn qiū 》 zhī zhōng , shì jūn sān shí liù , wáng guó wǔ shí èr , zhū hóu bēn zǒu bù de bǎo qí shè jì zhě bù kě shèng shǔ 。 chá qí suǒ yǐ , jiē shī qí běn yǐ 。 gù 《 yì 》 yuē ‘ shī zhī háo lí , chā zhī qiān lǐ 。’ gù yuē ‘ chén shì jūn , zǐ shì fù , fēi yī dàn yī xī zhī gù yě , qí jiàn jiǔ yǐ ’。 gù yǒu guó zhě bù kě yǐ bù zhī 《 chūn qiū 》, qián yǒu chán ér fú jiàn , hòu yǒu zéi ér bù zhī 。 wéi rén chén zhě bù kě yǐ bù zhī 《 chūn qiū 》, shǒu jīng shì ér bù zhī qí yí , zāo biàn shì ér bù zhī qí quán 。 wèi rén jūn fù ér bù tōng yú 《 chūn qiū 》 zhī yì zhě , bì méng shǒu è zhī míng 。 wèi rén chén zǐ ér bù tōng yú 《 chūn qiū 》 zhī yì zhě , bì xiàn cuàn shì zhī zhū , sǐ zuì zhī míng 。 qí shí jiē yǐ wéi shàn , wéi zhī bù zhī qí yì , bèi zhī kōng yán ér bù gǎn cí 。 fū bù tōng lǐ yì zhī zhǐ , zhì yú jūn bù jūn , chén bù chén , fù bù fù , zǐ bù zi 。 fū jūn bù jūn zé fàn , chén bù chén zé zhū , fù bù fù zé wú dào , zǐ bù zi zé bù xiào 。 cǐ sì háng zhě , tiān xià zhī dà guò yě 。 yǐ tiān xià zhī dà guò yǔ zhī , zé shòu ér fú gǎn cí 。 gù 《 chūn qiū 》 zhě , lǐ yì zhī dà zōng yě 。 fū lǐ jìn wèi rán zhī qián , fǎ shī yǐ rán zhī hòu ; fǎ zhī suǒ wéi yòng zhě yì jiàn , ér lǐ zhī suǒ wéi jìn zhě nán zhī 。”
   hú suì yuē :“ kǒng zǐ zhī shí , shàng wú míng jūn , xià bù de rèn yòng , gù zuò 《 chūn qiū 》, chuí kōng wén yǐ duàn lǐ yì , dāng yī wáng zhī fǎ 。 jīn fū zǐ shàng yù míng tiān zǐ , xià de shǒu zhí , wàn shì jì jù , xián gè xù qí yí , fū zǐ suǒ lùn , yù yǐ hé míng ?”
   tài shǐ gōng yuē :“ wéi wéi , fǒu fǒu , bù rán 。 yú wén zhī xiān rén yuē :‘ fú xī zhì chún hòu , zuò 《 yì 》 bā guà 。 yáo shùn zhī shèng ,《 shàng shū 》 zǎi zhī , lǐ yuè zuò yān 。 tāng wǔ zhī lóng , shī rén gē zhī 。《 chūn qiū 》 cǎi shàn biǎn è , tuī sān dài zhī dé , bāo zhōu shì , fēi dú cì jī ér yǐ yě 。’ hàn xīng yǐ lái , zhì míng tiān zǐ , huò fú ruì , fēng shàn , gǎi zhèng shuò , yì fú sè , shòu mìng yú mù qīng , zé liú wǎng jí , hǎi wài shū sú , chóng yì kuǎn sāi , qǐng lái xiàn jiàn zhě bù kě shèng dào 。 chén xià bǎi guān lì sòng shèng dé , yóu bù néng xuān jìn qí yì 。 qiě shì xián néng ér bù yòng , yǒu guó zhě zhī chǐ ; zhǔ shàng míng shèng ér dé bù bù wén , yǒu sī zhī guò yě 。 qiě yú cháng zhǎng qí guān , fèi míng shèng shèng dé bù zài , miè gōng chén shì jiā xián dài fū zhī yè bù shù , duò xiān rén suǒ yán , zuì mò dà yān 。 yú suǒ wèi shù gù shì , zhěng qí qí shì chuán , fēi suǒ wèi zuò yě , ér jūn bǐ zhī yú 《 chūn qiū 》, miù yǐ 。”
   yú shì lùn cì qí wén 。 qī nián ér tài shǐ gōng zāo lǐ líng zhī huò , yōu yú léi xiè 。 nǎi kuì rán ér tàn yuē :“ shì yú zhī zuì yě fū 。 shì yú zhī zuì yě fū ! shēn huǐ bù yòng yǐ !” tuì ér shēn wéi yuē :“ fū 《 shī 》、《 shū 》 yǐn yuē zhě , yù suì qí zhì zhī sī yě 。 xī xī bó jū yǒu lǐ , yǎn 《 zhōu yì 》; kǒng zǐ è chén 、 cài , zuò 《 chūn qiū 》; qū yuán fàng zhú , zhù 《 lí sāo 》; zuǒ qiū shī míng , jué yǒu 《 guó yǔ 》; sūn zi bìn jiǎo , ér lùn bīng fǎ ; bù wéi qiān shǔ , shì chuán 《 lǚ lǎn 》; hán fēi qiú qín ,《 shuō nán 》、《 gū fèn 》;《 shī 》 sān bǎi piān , dà dǐ xián shèng fā fèn zhī suǒ wéi zuò yě 。 cǐ rén jiē yì yǒu suǒ yù jié , bù de tōng qí dào yě , gù shù wǎng shì , sī lái zhě 。” yú shì zú shù táo táng yǐ lái , zhì yú lín zhǐ , zì huáng dì shǐ 。
 

太史公自序全文翻译

  太史公说:“我的父亲生前曾经说过:‘自周公死后,经过五百年才有了孔子。孔子死后,到今天也有五百年了,有谁能继承圣明时代的事业,修正《易传》,续写《春秋》,本于《经》、《尚书》、《礼记》、《乐经》的吗?’”他老人家的意思是把希望寄托在我的身上呀!寄托在我的身上呀!小子怎么敢推辞呢!

  上大夫壶遂说:“从前,孔子为什么要写《春秋》呢?”太史公说:“我曾听董生说过:‘周朝的政治衰落破败之时,孔子出任鲁国的司寇,诸侯害他,大夫们排挤他。孔子知道他的建议不会被接受了,他的政治主张再也行不通了,于是评判二百四十二年历史中的是是非非,以此作为天下人行动的准则,贬抑天子,斥退诸侯,声讨大夫,以阐明王道。’孔子说:‘我想把我的思想用空话记载下来,但不如通过具体的历史事件来表现更加深刻、明显。’《春秋》,从上而言,阐明了夏禹、商汤、周文王的政治原则;从下而言,辨明了为人处事的纲纪,分清了疑惑难明的事物,判明了是非的界限,使犹豫不决的人拿定了主意,褒善贬恶,崇敬贤能,排抑不肖,保存已经灭亡了的国家,延续已经断绝了的世系,补救政治上的弊端,兴起已经荒废的事业,这些都是王道的重要内容。《易经》显示了天地、阴阳、四时、五行的相互关系,所以长于变化;《仪礼》规定了人与人之间的关系,故长于行动;《尚书》记载了上古先王的事迹,所以长于从政;《诗经》记载了山川、溪谷、禽兽、草木、雌雄、男女,所以长于教化;《乐记》是音乐所以成立的根据,所以长于调和性情;《春秋》明辨是非,所以长于治理百姓。因此,《仪礼》是用来节制人的行为的,《乐记》是用来激发和穆的感情的,《尚书》是用来指导政事的,《诗经》是用来表达内心的情意的,《易经》是用来说明变化的,《春秋》是用来阐明正义的。把一个混乱的社会引导到正确的轨道上来,没有比《春秋》更有用了。《春秋》全书有数万字,其中的要点也有数千。万物万事的分离与聚合,都记在《春秋》里了。《春秋》中,臣杀君的有三十六起,亡国的有五十二个,诸侯四处奔走仍然不能保住国家政权的不计其数。观察他们所以会这样的原因,都在于失去了根本啊!所以《周易》说‘失之毫厘,差之千里’。因此说,‘臣杀君,子杀父,不是一朝一夕才这样的,而是长时期逐渐形成的’。所以,一国之君不可以不知道《春秋》,否则,当面有人进谗他看不见,背后有窃国之贼他也不知道。身为国家大臣的不可以不知道《春秋》,否则,处理一般的事情不知怎样做才合适,遇到出乎意料的事变不知用变通的权宜之计去对付。作为一国之君和一家之长却不懂得《春秋》中的道理,一定会蒙受罪魁祸首的恶名。作为大臣和儿子的不懂得《春秋》中的道理,一定会因为阴谋篡位和杀害君父而被诛杀,得一个死罪的名声。其实,他们都以为自己在干好事,做了而不知道应该怎么做,受了毫无根据的批评而不敢反驳。因为不通礼义的宗旨,以至于做国君的不像国君,做大臣的不像大臣,做父亲的不像父亲,做儿子的不像儿子。做国君的不像国君,大臣们就会犯上作乱;做大臣的不像大臣,就会遭到杀身之祸;做父亲的不像父亲,就是没有伦理道德;做儿子的不像儿子,就是不孝敬父母。这四种行为,是天下最大的过错。把这四种最大的过错加在这些人身上,他们也只能接受而不敢推托。所以《春秋》这部书,是关于礼义的主要经典著作。礼的作用是防患于未然,法的作用是除恶于已然;法的除恶作用容易见到,而礼的防患作用难以被人们理解。”

  壶遂说:“孔子的时代,国家没有英明的国君,下层的贤才俊士得不到重用,孔子这才写作《春秋》,流传下这部用笔墨写成的著作来判明什么是礼义,以代替周王朝的法典。现在,您太史公上遇英明的皇帝,下有自己的职守,万事已经具备,都按着适当的顺序进行着,太史公所论述的,想要说明什么宗旨呢?”

  太史公说:“对,对!不对,不对!不是这样的。我曾从先父那里听说:‘伏羲最纯朴厚道,他创作了《周易》中的八卦。唐尧、虞舜时代的昌盛,《尚书》上记载了,礼乐就是那时制作的。商汤、周武王时代的兴隆,古代的诗人已经加以歌颂。《春秋》歌颂善人,贬斥恶人,推崇夏、商、周三代的德政,颂扬周王朝,并非全是抨击和讥刺。’自从汉朝建立以来,直到当今的英明天子,捕获白麟,上泰山祭祀天地之神,改正历法,更换车马、祭牲的颜色。受命于上天,德泽流布远方,四海之外与汉族风俗不同的地区,也纷纷通过几重翻译叩开关门,请求前来进献物品和拜见天子,这些事说也说不完。大臣百官尽力歌颂天子的圣明功德,但还是不能把其中的意义阐述透彻。况且,贤士不被任用,这是国君的耻辱;皇上英明神圣而他的美德没能流传久远,这是史官的过错。况且,我曾经做过太史令,如果废弃皇上英明神圣的盛大美德不去记载,埋没功臣、贵族、贤大夫的事迹不去记述,丢弃先父生前的殷勤嘱托,没有什么罪过比这更大了。我所说的记述过去的事情,整理那些社会传说,谈不上创作,而你却把它同孔子作《春秋》相提并论,这就错了。”

  于是编写《史记》。过了七年,我因“李陵事件”而大祸临头,被关进了监狱。于是喟然长叹:“这是我的罪过啊!这是我的罪过啊!身体被摧毁了,不会再被任用了!”退居以后又转而深思:“《诗经》和《尚书》辞意隐约,这是作者要表达他们内心的思想。从前文王被囚禁在羑里,就推演了《周易》;孔子在陈国和蔡国受到困厄,就写作《春秋》;屈原被怀王放逐,就写了《离骚》;左丘明眼睛瞎了,这才有了《国语》;孙膑遭受膑刑之苦,于是研究兵法;吕不韦谪迁蜀地,后世却流传着《吕氏春秋》;韩非子被囚禁在秦国,《说难》、《孤愤》才产生;《诗经》三百零五篇,大多是古代的圣贤之人为抒发胸中的愤懑之情而创作的。这些人都是意气有所郁结,没有地方可以发泄,这才追述往事,思念将来。”于是,终于记述了唐尧以来的历史,止于猎获白麟的元狩元年,而从黄帝开始。

PS:拼音版由程序自动生成,如注音有误,欢迎指正。

最新修改时间:2023-01-02 10:13:57

相关阅读

  • 道德经第四十七章拼音版 道德经第四十七章注音版及译文

    道德经第四十七章注音版 《 道 do 德 d 经 jīng 第 d 四 s 十 sh 七 qī 章 zhāng 》 不 b 出 chū 户 h , 以 yǐ 知 zhī 天 tiān 下 xi ; 不 b 窥 kuī 于 y 牖 yǒu , 以 yǐ 知 zhī 天 tiān 道 do 。 其 q ......

  • 隆中对拼音版原文对照翻译

    隆中对原文拼音版 《 隆lóng中zhōng对duì 》 亮liàng躬gōng耕gēng陇lǒng亩mǔ , 好hǎo为wéi 《 梁liáng父fù吟yín 》。 身shēn长cháng八bā尺...

  • 聊斋志异·夜叉国拼音版、注音版

    文言文之家为大家整理聊斋志异夜叉国拼音版、聊斋志异夜叉国注音版,欢迎阅读。 聊斋志异夜叉国注音版 《 夜 y 叉 chā 国 gu 》 交 jiāo 州 zhōu 徐 x 姓 xng , 泛 fn 海 hǎi 为 wi 贾 jiǎ , 忽...

  • 苏武牧羊文言文拼音版

    苏武牧羊文言文注音版 苏sū武wǔ牧mù羊yáng 卫wèi律lǜ知zhī武wǔ终zhōng不bù可kě胁xié , 白bái单chán于yú 。 单chán于yú愈yù益yì欲yù降jiàng之zh...

  • 战国策·宋与楚为兄弟拼音版、注音版

    文言文之家为您整理战国策宋与楚为兄弟拼音版、注音版,欢迎阅读。 战国策宋与楚为兄弟注音版 《 宋 sng 与 yǔ 楚 chǔ 为 wi 兄 xiōng 弟 d 》 宋 sng 与 yǔ 楚 chǔ 为 wi 兄 xiōng 弟 d 。 齐 q 攻...

  • 聊斋志异·彭海秋拼音版、注音版

    文言文之间为您整理聊斋志异彭海秋拼音版、聊斋志异彭海秋注音版,欢迎阅读。 聊斋志异彭海秋注音版 《 彭 png 海 hǎi 秋 qiū 》 莱 li 州 zhōu 诸 zhū 生 shēng 彭 png 好 ho 古 gǔ , 读 d 书 shū...

Copyright @ 文言文之家   沪ICP备2021023961号-3